Muzyczne wczoraj i dziś
W poniedziałkowy wieczór, 22 maja, po Mszy Świętej w naszym kościele mieliśmy przyjemność wysłuchać koncertu kameralistyki wokalnej pod tytułem „Już się zmierzcha” studentów klasy śpiewu pana profesora Macieja Straburzyńskiego z Instytutu Muzyki Uniwersytetu Zielonogórskiego. Wykonanie każdego z utworów pan Profesor poprzedził informacjami o dziele i autorach (kompozytorze i autorze tekstu). To było bardzo ciekawe. Usłyszeliśmy siedem sakralnych kompozycji a capella – od renesansu po współczesność. Koncert otwierały utwory polskich twórców.
Pierwszym była najsłynniejsza modlitwa kompozycji Wacława z Szamotuł, przedstawiciela tzw. złotego wieku muzyki polskiej – „Już się zmierzcha” (Modlitwa, gdy dziatki spać idą), do słów Andrzeja Trzecieskiego. Pieśń kultywuje piękno języka polskiego, zgodnie z tezą Mikołaja Reja.
„Już się zmierzcha, noc nadchodzi, poprośmy Boga o pomoc, aby on naszym strażem był, od złych czartów nas obronił, którzy najwięcej w ciemności używają swej chytrości. Jezu Kryste, panie miłościwy, tyś wszytki piekielne siły przez mękę swoję poraził, a nam wieczny pokój sprawił. Racz miłosierny panie wysłyszeć nasze wołanie.”
Drugi wykonany utwór, również polskiego kompozytora Mikołaja Gomółki (1535-1591) to Psalm 137 ze zbioru „Melodie na psałterz polski”. Skomponowane zostały do poetyckiego tłumaczenia psalmów biblijnych, dokonanego przez Jana Kochanowskiego. Poeta poprosił M. Gomółkę o skomponowanie do jego Psałterza Dawidowego muzyki, a ten przyniósł gotowe dzieło ledwie kilka miesięcy później.
Trzeci utwór- „Ave verum Corpus” (Bądź pozdrowione prawdziwe Ciało, narodzone z Maryi Dziewicy…) pochodzi z przełomu XIII i XIV wieku. Powstał prawdopodobnie we Włoszech w kompozycji Williama Byrda (1543-1623), który już jako nastolatek został członkiem kapeli królewskiej w Londynie. Kolejny utwór poświęcony został nowopowstającym budynkom sakralnym – „Locus iste” (To miejsce przez Boga zostało stworzone, sakrament bezcenny, niewypowiedziany). Kompozytorem jest Anton Brukner (1824-1896), przedstawiciel niemieckiego romantyzmu.
Potem wysłuchaliśmy utworu „Da pacem” (Daj pokój, Panie w dniach naszych, ponieważ nie ma innego, kto walczył o nas, jak tylko Ty, Boże nasz). Tekst pochodzi z VI lub VII wieku, z Drugiej Księgi Królewskiej i Księgi Psalmów. Kompozytorem jest Arvo Pärt, estoński kompozytor ur. w 1935 r.
Przedostatni utwór to znany nam tekst z liturgii pogrzebowej – „In paradisum” – (Do raju niech zawiodą cię aniołowie, a gdy tam przybędziesz, niech przyjmą cię męczennicy …) To dzieło Damiena Kehoe’a (ur. 1990 r. w Irlandii) skomponowane w 2017 roku.
Ostatnie było dzieło w opracowaniu Williama Monka do tekstu Henry Lyte’a –„Abide with me” (Trwaj przy mnie, mrok zapada). Legenda głosi, że autor tekstu Henry Lyte, zmarły w 1847 r. napisał ten wiersz na łożu śmierci.
„Ciemność rośnie, Panie, trwaj przy mnie, gdy inni zawiodą, a pocieszenie ucieka jak pomoc bezradnych, o, trwaj ze mną. Nie straszny mi wróg, z Tobą blisko ku błogosławieństwu, problemy są bez znaczenia, a łzy bez goryczy. Gdzie jest śmierci ukłucie? Gdzie mogiła, Twoje zwycięstwo? Zwyciężam cichnąc, jeśli Ty trwasz przy mnie. Trzymaj swój krzyż przed mymi zamykającymi się oczami, rozjaśnij mrok i poprowadź mnie do niebios. Niebiański poranek nadchodzi, odchodzą marne cienie ziemi w życiu, w śmierci, o Panie, trwaj przy mnie.”
Czternaście lat po śmierci autora, w 1861 r., organista William Henry Monk (1823–1889) dopisał do tekstu muzykę pozostawiając po sobie swoje najsłynniejsze dzieło, śpiewane do dziś na całym świecie. Dziękujemy panu Profesorowi i studentom za duchową ucztę. Mamy nadzieję, że jeszcze zagoszczą w naszej parafii a na następny koncert przybędzie więcej zainteresowanych. Ten którego wysłuchaliśmy zostanie zaprezentowany jeszcze w 29 maja w konkatedrze i 12 czerwca w kościele pw. Najświętszego Zbawiciela.
Dziękujemy panu profesorowi Maciejowi Straburzyńskiemu za udostępnienie materiałów.
Anna Paszkowicz-Szymczak